بازیافت ضایعات پلاستیک و تمامی نکات مربوط به آن

ضایعات پلاستیک را میتوان جزو فراوان ترین ضایعات در سرتاسر جهان عنوان کرد هر چند در بعضی کشور ها تدابیری برای کاهش مصرف این محصولات و نتیجتا کاهش تولید ضایعات اندیشیده شده اما در کل نمیتوان آن ها به به صورت کامل حذف نمود . موضوعی که اهمیت زیادی دارد این است که بازیافت ضایعات پلاستیک به خاطر گستردگی و تنوع ، نیاز به دانش و اطلاعات کافی برای کسب نتیجه مطلوب ، چه اقتصادی و چه از لحاظ کیفیت ماده تولید شده میباشد.

 

ضایعات پلاستیکی شامل چه مواردی است ؟

چنانچه به اطراف خود نگاهی بیاندازید متوجه خواهید شد اطراف شما پر از ظروف پلاستیکی ، کیسه نایلون ، درب های پلاستیکی و انواع بطری های آشامیدنی و … میباشد که همه آن ها از جنس پلاستیک یا مواد پلیمری میباشد تمامی ظروف ها و بطری ها و هر نوع وسایل که از جنس پلاستیک میباشد پس از خراب شدن و دور ریختن به عنوان ضایعات پلاستیکی شناخته میشود و بخاطر گسترش بازیافت پلاستیک ، ضایعات پلاستیک و انواع مواد بازیافتی حاصل از آن نظیر گرانول و … به عنوان پر درآمد ترین و پر اهمیت ترین ضایعات غیرفلزی شناخته میشود . یکی از ضایعات غیر فلزی که امروزه خرید و فروش زیادی در بازار دارد و به عنوان یک ماده ضایعاتی با قیمت بالا محسوب میشود ، همین ضایعات پلاستیکی میباشد که شما میتوانید به راحتی با بازیافت آن ، انواع مواد قابل استفاده را استخراج نمایید و مجددا تمامی این مواد پلاستیکی را وارد صنعت کنید که یکی از نمونه های آن ، وجود بطری های نوشابه و روغن میباشد که پت نام دارد.

 

دسته بندی ضایعات پلاستیکی از نظر جنس آن

ضایعات ترمو پلاست

پلاستیک های مصرفی دارای انواع مختلفی میباشد که حدود نود درصد آن ها از نوع ترموپلاست میباشند که پلی اتیلن در این دسته قرار میگیرد . در خصوص ویژگی های این دسته از ضایعات بخواهیم بگوییم، که بازیافت آن به طریقی انجام میشود که هیچگونه تغییری در خاصیت آن ها ایجاد نمیشود ، اما هنگامی که با حرارت و اعمال نیرو مواجه میشود ، دچار تغییر شکل شده و پی از سرد شدن ، شکلی تازه به خود میگیرد.

 

ضایعات ترموست

این نوع از ضایعات دارای ساختار قوی میباشد که در صنعت برق و الکترونیک بسیار کاربردی میباشند ، از جمله محصولاتی که با این دسته از مواد قابل تولید میباشد ، کلید ها و پریزهای برق هستند.

 

ضایعات الاستومر

الاستومر شامل زنجیره ای بلند و پیچیده میباشد و توانایی دارد تا چندین برابر طول خود ، کش آید، الاستومر همان لاستیک طبیعی است ، از جمله ضایعات این دسته ، شامل ضایعات طبیعی NR  و NBR است.

 

انواع ضایعات پلاستیکی براساس کاربرد آن ها

ضایعات پلاستیکی به هفت دسته تقسیم بندی میباشد که هرکدام از آن ها دارای کاربرد و دوام متفاوتی میباشد که در زیر به بررسی هریک از آن ها میپردازیم :

 

ضایعات پلاستیکی گروه اول : پت PET ( پلی اتیلن ترفتالات )

این ضایعات جزو ایمن ترین مواد ضایعات پلاستیکی میباشد که برای ساخت انواع بطری های نوشابه و آب معدنی و … مورد استفاده قرار میگیرد. پت قبلا به عنوان ماده الیاف پلی استر در صنعت نساجی و غذایی استفاده میشد . به علت شفافیت بالا ، مقاومت در مقابل ضربه و گاز و رطوبت بالا در نوشیدنی ها ، از سال 1980 برای ساخت انواع بطری مورد استفاده قرار میگرفت.

---

ضایعات پلاستیکی گروه دوم : پلی وینل کلرید یا پلیمر پلاستیک سازی

پلی وینل کلرید یا پلیمر پلاستیک سازی از جمله مواردی میباشد که به راحتی قابل بازیافت نیستند و از این پلاستیک ها برای ساخت انواع لوله های پلیکا و ساخت بطری های روغن مایع استفاده میشود . به علت انتشار مواد شیمیایی در PVC موقع گرم شدن ، این پلاستیک ها نباید در معرض گرما قرار گرفته شود.

 

توجه بسیار مهم : ظروف پلاستیکی PVC را به هیچ عنوان در مایکروویو قرار ندهید.

 

---

ضایعات پلاستیکی گروه سوم : پلی اتیلنی سبک (LDPE)

این دسته نیز شامل کیسه های نایلونی میباشد که کاملا ایمن بوده و به صورت کامل قابل بازیافت نیستند. لذا بهتر است این ضایعات به فروش نرسد . این نوع پلاستیک ها از پلی اتیلن با چگالی کم ساخته میشود.

---

ضایعات پلاستیکی گروه چهارم : پلی پروپیلن (PP)

ظروف ماست، ظروف یکبار مصرف هایی با دهانه های باز و حتی نی نوشابه نیز ، از جمله این پلاستیک ها میباشد که از PP ساخته شده اند. این پلاستیک ها کاملا ایمن میباشد و در دسته پلاستیک های ضایعات قرار دارند که به راحتی قابل بازیافت میباشد.

---

ضایعات پلاستیکی گروه پنجم : پلی اتیلن سنگین (HDPE)

این نوع از ضایعات پلاستیکی ایمن بوده و رنگ آن مات است و در ساخت انوع ظروف مایع ظرف شویی مورد استفاده قرار میگیرد. این پلاستیک ها برای فرآیند بازیافت کاملا مناسب بوده و از پلی اتیلن با چگالی بالا ساخته میشود.

---

ضایعات پلاستیکی گروه ششم : پلی استایرن ( PS )

ظروف یکبار مصرف ، یکی از پلاستیک هایی میباشد که با نام پلی استایرن شناخته میشد . این نوع پلاستیک ها با گرم شدن ، مواد سمی آزاد کرده و این پلاستیک ها جزو پلاستیک های بازیافتی ضایعات میباشد.

---

ضایعات پلاستیکی گروه هفتم  : پلی کربنات (PC)

موادی که از قاب کامپیوتر گرفته و به جهت ساخت ظروف غذا استفاده میشود ، از این دسته پلاستیک ها میباشد . استفاده از این مواد پلاستیکی برای ساخت ظروف غذا مناسب نمیباشد و توصیه نمیشود.

---

محصولات تولیدی از بازیافت ضایعات پلاستیک

 

• تولید روکش سیمی
• ساخت فوم عایق ساختمانی
• قابلیت ساخت بسته بندی مواد غذایی با انواع ضایعات پت
• ساخت صندلی های پلاستیکی

و …

---

علت رونق صنعت بازیافت پلاستیک

• هزینه انجام این کار پایین بوده و دارای صرفه اقتصادی میباشد
• پلاستیک ها دارای خاصیت مکانیک بسیار خوبی میباشد.
• دارای خاصیت بازیافت بالایی میباشد.
• قابلیت ساخت به صورت دلخواه را فراهم مینماید.
• در اغلب صنایع پلاستیک کاربرد داشته و مورد استفاده قرار میگیرد.

---

نکات مهم در هنگام خرید ضایعات پلاستیک 

افرادی که تمایل به خرید ضایعات پلاستیک دارد بایستی قبل از خرید ضایعات پلاستیک به نکاتی توجه داشته باشند. بایستی شما تیمی با تجربه و ماهر داشته باشید که کاملا به طریقه تفکیک کردن آشنا باشند و کار با دستگاه آسیاب و گرانول ساز را به خوبی بدانند. نکته مهمی که بایستی به آن توجه داشت  پیشنهاد میشود خط بازیافت کاملا مکانییزه باشد ، زیرا سیستم های قدیمی و سنتی دارای مصرف انرژی بالایی میباشد و خروجی کم و بی کیفیتی به همراه دارند . نکته مهم دیگر ، دانستن تفاوت میان پلاستیک ها میباشد ، پلاستیک ها دارای تنوع زیادی میباشد و دارای خداقل چندین نوع میباشد که هریک ، قیمت و ارزش مختلفی دارد که چنانچه این تفاوت ها را ندانید ، خسارت های مالی زیادی به شما وارد خواهد شد.

 

---

تا چه مرحله ای میخواهیم ضایعات را بازیافت کنیم ؟؟

 

بازیافت پلاستیک در کل مراحل زیر را به دنبال دارد که البته وابسته به نوع ضایعات ، امکان دارد شامل برخی از این موارد نباشد. 

تفکیک 

اولین مرحله بازیافت پلاستیک ها ، تفکیک ضایعات میباشد . این مرحله اغلب برای ضایعات شهری و به وسیله پیمانکاران شهرداری صورت میگیرد . در این مرحله ، ضایعات هم جنس از هم تفکیک میشود و بعد از پرس ، آماده بارگیری میشود . در این مرحله ضایعات یک جنس از هم تفکیک شده و پس از پرس، آماده بارگیری میشود. به عنوان مثال بطری های آب معدنی و نوشابه از جنس PET میباشد اما درب و لیبل آن ها از جنس پلی پروپیلن است. فرآیند جداسازی میتواند توسط نیرو انسانی یا ماشین آلات پیشرفته صورت بگیرد . 

---

آسیاب کردن 

ورودی این مرحله از ضایعات ، به اصطلاح زنده بار است و خروجی آن پرک پلاستیک میباشد . در این مرحله ، شما ضایعات پلاستیک را بوسیله دستگاه آسیاب خرد میکنید و به این نکته نیز توجه داشته باشید ، هر نوع ضایعاتی ، آسیاب خاص خودش را دارا میباشد . چنانچه شما قصد دارید فقط در این مرحله فعالیت داشته باشید بایستی به نکات زیر توجه داشته باشید. 

این مرحله ارزش افزوده چندانی نداشته و برای رسیدن به سود دهی بایستی خروجی دستگاه آسیاب شما بالا باشد. منبع خرید تا حد امکان نزدیک باشد ، ضایعاتی که نیازمند آسیاب میباشد پرحجم بوده و هزینه حمل و نقل برای شما بالا میافتد. 

---

شست و شو و خشک نمودن پرک 

در این مرحله شما نیز بایستی پرک آسیاب شده توسط دستگاه یا نیرو انسانی شست و شو کرده و سپس خسک کنید . پیشنهاد ما این است که برای این مرحله از دستگاه شست و شو استفاده نمایید و حداقل استفاده را از نیرو انسانی داشته باشید. . خروجی این مرحله ( پرک شست و شو شده ) میباشد.

خریداران پرک شست و شو شده غالبا گرانول پلاستیک ساز ها و تولید کنندگان قطعات پلاستیکی میباشد که در این مرحله بایستی به نکات زیر توجه داشته باشید. 

پلاستیک ها براساس چگالی شان به دو دسته تقسیم بندی میشود 

• رو آبی 
• زیر آبی 

آن دسته از پلاستیک ها که بر روی سطح آب شناور میمانند ، روآبی و آندسته از پلاستیک ها که زیر آب میروند ، زیر آبی میگویند. پلی اتیلن (PE) | پلی پروپیلن (PP) | پی وی سی (PVC) جزو پلاستیک های رو آبی هستند و PET | پلی آمید و هایمپک جزو پلاستیک های زیر آبی میباشند. 

از همین خاصیت پلاستیک ها میتوان برای جدا سازی آن ها اقدام نمود . 

مهمترین قسمت خط شست و شو شما ، قسمت خشک کن شما میباشد و عملکرد این بخش تاثیر مستقیم بر میزان تولید شما دارد. توجه نمایید پرک شست و شو شده بایستی کاملا خشک شود . خشک کردن در تناژ بالا جزو چالش های مهم برای فعالان صنعت بازیافت میباشد.

---

کندر پلاستیک 

این مرحله مختص پرک های انواع فیلم و گونی میباشد. این مرحله برای چگال تر نمودن پرک ، برای خوراک دهی به اکسترودر میباشد . توجه نمایید پرک های شسته شده بایستی حتما خشک شده باشد . دستگاه این فرآیند ( کندر ) میباشد کندر در واقع همان compactor بوده که به معنی فشرده کننده است.

---

گرانول کردن 

هدف مهم این مرحله ، تبدیل پرک یا کندر پلاستیم به قطعات ریز یک دست عدسی گرانول شکل میباشد. دستگاه مورد استفاده در این مرحله اکسترودر نام داشته و در اکسترودر مواد مذاب شده ، شبیه رشته های ماکارونی از قالب ( دای ) بیرون آمده . رشته های خارج شده بعد از خنک شدن در وان آب به وسیله کاتر خرد شده و به گرانول تبدیل میشود. توجه نمایید اکسترودر خط بازیافت پلاستیک شما ، حتما بایستی گازگیر داشته باشد با این که پلاستیک قبل از ورود به دستگاه اکسترودر بایستی کاملا خشک شده باشد اما اغلب مقداری رطوبت را در خود نگه میدارد.

هنگامی که پلاستیک در داخل دستگاه ذوب میشود رطوبت محبوس شده نیز به صورت گاز خارج شده و گازگیر نیز این گاز محبوس شده را از داخل سیلندر خارج میکند. قسمت مهم اکسترودر مارپیچ آن میباشد که وظیفه آن انتقال مذاب پلاستیک داخل سیلندر به سمت جلو میباشد. اگرچه در ظاهر ساده بنظر میآید اما بایستی بدانید هر پلاستیک در حالت مذاب ، رفتار خاصی از خود نشان می دهد. پس طراحی مارپیچ ( ماردون ) براساس نوع پلاستیک مصرفی صورت می پذیرد . 

پیشنهاد میشود قبل از خرید دستگاه گرانولساز ، حتما به سازنده ، نوع پلاستیک که میخواهید گرانول کنید را بگویید . علاوه بر طراحی ماردون ، جنس آلیاژ بکار رفته نیز در ساختش بسیار حائز اهمیت میباشد. چنانچه جنس آلیاژ نامرغوب باشد در طولانی مدت ماردون دچار خوردگی میشود و در داخل سیلندر لق میزند. حال بایستی ببینید که با توجه به موارد ذکر شده ، سرمایه شما تا کدام مرحله کفاف است؟

---

آب 

چنانچه شما قصد دارید فرآیند شست و شو را بر روی ضایعات انجام دهید قطعا نیازمند مقدار زیادی آب هستید بنابراین از پرآب بودن مکانی که میخواهید کار بازیافت را انجام دهید مطمئن شوید. 

 

سخن نهایی 

 

ضمن تشکر از مطالعه مقاله فوق امیدواریم برای شما مفید واقع شده باشد … جهت هرگونه سوال میتوانید همه روزه با کارشناسان ما در تماس باشید